Kajś [edycyjŏ ślōnskŏ]

Bez wiynkszość życio widzioł żech Ślonzokow za jaskiniowcow ze kilofym i roladom. Swoja ślonskość żech wypiyroł. We podstawowce pani Chmiel grała nom na cyji Rota, a jo niy mioł pojyńcio, iże tyn Niymiec ze pieśni, co pluje we tworz, ôn boł moj praôjciec. Ô swojich korzyniach żech wiedzioł mało. Niy wierzoł żech, iże na Ślonsku przed wojnom sie ôdbyła jako historyjo. Moji antynacio byli choby z inkszyj planety, nosiyli jakeś niymożebne miana: Urban, Reinhold, Lieselotte. Niyskorzij była ta nazistowsko burdelmama, major z Kaukazu, prastarzik na „delegacyjach” w Polsce we wrześniu 1939, nagrobek ze zeszkrobanym mianym przi kompoście. Coś pynkało. Spokopioł żech, iże za ôgrodzyniym trefiyła sie alternatywno historyjo, dzieje ôdwrocone na rymby. Postanowiołch sie posmykać po ôkolicy, sprobować słożyć to w cołkość. I czegoch tam niy znod: hned milijon ludzi, co deklarujom norodowość, co „niy istniyje”, katastrofa ekologiczno niyznomych mior, gyszichty ô polskij koloniji, ô separatyzmach i ludzi, co idom niy za tym manszaftym, co trza. Ôto naszo silezjogonijo. Zbigniew Rokita „Autor tyj ważnyj ksionżki wyznowo, iże dugo sie przeproszoł ze swojom ślonskościom. Teroz pomogo nom zrozumieć dramat krajiny, co leży na pograniczu kultur i historyje – czymu Ślonsk durch je „kajś”, a niy w cyntrum polskij świadomości.” Małgorzata Szejnert