Człowiek i środowisko w dziejach dorzecza Brdy. Studium archeologiczno-historyczne

Przestrzenie rzek, dorzeczy i międzyrzeczy, będące specyficznymi rodzajami przestrzeni kulturowych, są wskaźnikami identyfikacji danych społeczności z ich terytoriami. Region kulturowy rzeki jest wynikiem funkcjonalnych interakcji pomiędzy rzeką a lądem. W efekcie w dorzeczach mogą występować specyficzne czynniki tożsamości, związane ze swoistymi formacjami kultury organizacji i użytkowania przestrzeni. Połączenie walorów przyrodniczych, gospodarczych i kulturowych w studium poświęconemu dorzeczu Brdy pozwala zgromadzić wiedzę o tej rzece oraz dowieść jej wyjątkowej roli w pradziejach i czasach historycznych na tle Pomorza Wschodniego.

„Zaprezentowany przez Jacka Woźnego punkt widzenia przypomina koncepcję relacjonizmu Bruno Latoura, według którego socjoprzyroda pozostaje w związku z porzuceniem idei głębokiej różnicy między naukami humanistycznymi a przyrodoznawstwem. W związku z czym kultura i natura, nauka i społeczeństwo, podmiot (człowiek) i przedmiot, rozpatrywane są na tym samym planie. Krajobraz, jak pisze Jacek Woźny, nie stanowi wyłącznie materialnego otoczenia, lecz jest wypełniony, jak palimpsest, historycznie ukształtowanymi i w związku z tym nakładającymi się na siebie znaczeniami. Wszakże owe znaczenia, mimo że nadawane są przez społeczeństwa minione, odczytywane są przez nas współczesnych, a więc przez pryzmat schematów pojęciowych, ukształtowanych w kulturze, w której my sami funkcjonujemy. (…) Rozważania Jacka Woźnego stwarzają dla niego asumpt do prezentacji dziedzictwa kulturowego regionu z jednej strony; z drugiej zaś do ukazania walorów turystycznych dorzecza Brdy. Dziedzictwo zaprezentowane podczas omawiania poszczególnych regionów dorzecza Brdy zdaje się być istotą całej pracy Jacka Woźnego. Dziedzictwo kulturowe (…) i pozostający z nim w związku problem pamięci, nie tylko scala właściwe nam współczesnym więzi społeczne, łączy także przeszłość regionu z jego teraźniejszością. Ma to ogromne znaczenie dla świadomości historycznej jego mieszkańców”.
Z recenzji prof. dr. hab. Henryka Mamzera